Jan Verlinden over morele bijstand in het OCMW

Jan Verlinden: Er was ruimte in de wetgeving om morele bijstand te verlenen vanuit vrijzinnige hoek. Ik weet bijvoorbeeld dat dat op een zeker ogenblik in sommige OCMW’s ook is gebeurd: in Antwerpen, in Oostende enz. Misschien is dat niet gebeurd in achter-neder-boelare, maar in grotere en kleinere steden, zoals Mechelen, Sint-Niklaas ...

Lisa Dejonghe (interviewer): In de OCMW-ziekenhuizen dan?

Jan Verlinden: Niet enkel in ziekenhuizen. Het OCMW kan in sommige gevallen een ziekenhuis beheren, maar heeft als zodanig een werking van sociale bijstand, van hulpverlening, enz. In sommige gevallen heeft men een consulent aangesteld die voor het OCMW-ziekenhuis functioneert én buiten het ziekenhuis kan functioneren. Corinne Assenheimer in Antwerpen was zo iemand. Ik vermoed dat ze nu met pensioen is. Dat was de vrouw van Freddy Boeykens. Zij waren getrouwd, maar zijn op een zeker ogenblik gescheiden. Corinne Assenheimer was zo een consulent aan het OCMW van Antwerpen. Er waren zo nog een handvol, maar de namen weet ik niet allemaal meer. Die werden ‘beheerd’ door de Stichting Morele Lekenbijstand, maar de inrichtende macht was het eigenlijk het OCMW van Oostende, Mechelen, ... Een beetje een tussenpositie. Het is qua statuut een beetje vergelijkbaar met de aalmoezenier. Een aalmoezenier aan een ziekenhuis van het OCMW, is daar wellicht door het bisdom gedropt, maar wordt betaald door en krijgt een pensioenregeling van het OCMW. Daar heeft het bisdom niets meer mee te maken. Dat is volgens mij vergelijkbaar qua statuut.

Lisa Dejonghe (interviewer): Dat er moreel consulenten in de ziekenhuizen werkten, wist ik wel, maar niet dat zij daarbuiten ook voor het OCMW… Dat is dan voor mensen die in de problemen zitten?

Jan Verlinden: Dat kan.

Lisa Dejonghe (interviewer): En die werden daarvoor betaald?

Jan Verlinden: Die worden door het OCMW betaald, waarschijnlijk in verschillende statuten. OCMW Antwerpen is een miljoenenfabriek met allerlei uitgaven voor personeel en voertuigen …, maar misschien bestaat er ook een soort parttimesituatie. Een kleiner OCMW, zoals bijvoorbeeld dat van Sint-Niklaas, kan zeggen: budgettair kunnen we dat niet aan. De aalmoezenier en de imam werken ook part time, dus enkel een part time is mogelijk. Dat zal waarschijnlijk ook bestaan, maar hoe dat statutair geregeld is, weet ik niet zo goed.

In de wetgeving van het OCMW was – en is waarschijnlijk nog, ik denk niet dat daar iets aan veranderd – voorzien dat… Stel je voor: je gaat scheiden en in plaats van naar de pastoor te trekken of naar een vrijzinnig moreel consulent (als die al te vinden zou zijn), ga je naar het OCMW en je zegt: “Ik heb een probleem. Ik ga scheiden en zie het niet meer zitten. Ik heb kinderen. Enzovoort, enzovoort.” Dan wordt de sociale dienst van het OCMW geacht jou te helpen. Misschien moeten ze jou niet zelf helpen, maar ze moeten je minstens doorverwijzen naar een professioneel hulpverlener. Dat hebben we zelfs ook geprobeerd in Elewijt (Zemst), om daar aan het OCMW te zeggen: “Als er zo iemand opdaagt, verwijs die dan door naar mij.” Dat is nooit gebeurd, want het waren kaloten. Maar wettelijk is die opening wel voorzien.

Ik kan me voorstellen dat er in een groter functionerend OCMW, naast de directe morele bijstand, ook een aantal sociaal-morele velden zijn. Ik neem aan dat iemand die gaat scheiden en geen woning vindt niet direct geholpen moet worden door een moreel consulent, maar wel door de sociale dienst van het OCMW. Maar als die persoon het ook niet meer ziet zitten, o.a. met de opvoeding van de kinderen, dat kan de sociale dienst zeggen dat zij zich er niet meer mee kunnen bezighouden. Dan kan zij die persoon bij wijze van spreken ‘switchen’ naar – in het geval het om een vrijzinnige gaat – een vrijzinnig moreel consulent die én in het ziekenhuis functioneert als daar oproepen zijn én voor het OCMW als dusdanig. Ik denk dat Corinne Assenheimer bijvoorbeeld ook een bureautje had in een of ander gebouw van het OCMW van Antwerpen. Ik ben er niet heel zeker van, maar ik denk het wel.