Tijdens de Brusselse Open Monumentendagen (het weekend van 14 en 15 september) openden we met trots onze deuren. Dit jaar stond het thema ‘Nieuw erfgoed’ centraal, een uitgelezen opportuniteit om het rijke architecturale erfgoed van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) in de kijker te zetten.
Ontdekking van het Rectoraatsgebouw
Een van de hoogtepunten van ons open weekend was de openstelling van het iconische Rectoraatsgebouw, ook wel bekend als gebouw M of het Braem-gebouw. In 1971 werd aan Renaat Braem gevraagd een administratie- en rectoraatsgebouw te ontwerpen voor de VUB. Het rectoraat moest een allegorie van het vrij onderzoek weergeven: de unieke vorm van een uitgerekte ellips, de monumentale betonnen luifel, de gewelfde inkomhal, de traphal met een ellipsvormige trap, het kleurenpalet en de bijzondere muurschilderingen op elke verdieping (in totaal 500 meter lang). Dit gebouw kan als een totaalkunstwerk van de architect worden beschouwd, want Renaat Braem stond in voor zowel het ontwerp als de volledige uitvoering ervan.
Verkenning van Aula Q en de studentenhuizen
Naast het Rectoraatsgebouw konden bezoekers ook Auditorium Aula Q en de studentenhuizen van Willy Van Der Meeren ontdekken. Van Der Meeren kreeg in 1971 de opdracht voor de studentenhuizen. Met de studentenprotesten van mei ’68 nog in het achterhoofd, bouwde hij een labyrintisch dorp waar de studenten eerder hun weg vonden dan de rijkswacht. Rechthoekige paviljoenhuizen van één of twee bouwlagen zijn gemaakt van geprefabriceerde elementen in Variel-beton. Door de geprefabriceerde structuren per vier te monteren, ontstonden vier kamers met twee sanitaire cellen en een living. De modules vormen vier gebouwen die zich van elkaar onderscheiden door borstweringspanelen in verschillende kleuren. Door de materiaalkeuze (beton, aluminium en vinyl) was snelbouw mogelijk.
Toen het kotencomplex voltooid was, begon men met de bouw van de verschillende aula’s en leslokalen, merendeels gebouwd tussen 1972 en 1976 door het Gentse Architectenbureau Baro. Het meest spectaculaire is Aula Q, een auditorium met opendraaiende zalen van een capaciteit van 250 tot 1250 zitplaatsen. Deze flexibiliteit werd mogelijk gemaakt door een draaimechanisme en blote betonnen muren. Dit draaimechanisme werd speciaal voor de bezoekers van de Open Monumentendagen in werking gezet.
Educatieve rondleidingen en schoolbezoeken
Tijdens de rondleidingen, verzorgd door de deskundige gidsen van Korei Guided Tours en E-Guides, kregen bezoekers de kans om meer te leren over de geschiedenis en architectuur van onze gebouwen, in zowel het Frans als het Nederlands. Ook hebben we Brusselse scholen op Monumentenmaandag en in de week na het open weekend ontvangen om het erfgoed van de VUB te ontdekken. Dit benadrukt onze toewijding aan educatie en de betrokkenheid bij de lokale gemeenschap.
Een succesvol weekend
We zijn trots op het succes van de Open Monumentendagen 2024 en de kans om onze architectonische schatten en de rijke geschiedenis van de VUB te delen met het brede publiek.