Freddy Mortier over Danny Wildemeersch, levensbeschouwing en filosoferen met kinderen

Freddy Mortier: Ik ben het omwille van twee redenen fundamenteel oneens met het verhaal van Wildemeersch dat je eerst een basis moet hebben, alvorens je geloofwaardig iets aan kritiek kunt onderwerpen. De eerste reden is dat dat het verhaal is dat ik voortdurend hoor van alle mogelijke mensen die op het vlak van levensbeschouwing conservatief willen optreden. Ze zeggen er namelijk nooit bij wanneer je moet stoppen met het verwerven van uw basis en wanneer je eindelijk mag beginnen met de zaken eens aan kritiek te onderwerpen. Je zou kunnen zeggen, zoals in uw voorstel: “We gaan er dan een uurtje afhalen en in dat uurtje gaan we leren om kritiek te geven op de dingen die men inhoudelijk gekregen heeft.” Niettemin hebben ze daar in de verschillende levensbeschouwingen problemen mee: “Het is nog niet het moment. Je moet eerst volledig geloven alvorens…” Dat is een soort strategisch spelletje waardoor de reorganisatie van levensbeschouwelijk onderzoek voortdurend wordt uitgesteld. Men kan dat eigenlijk in niveaus opdelen en zeggen: “Voor het lager onderwijs gaan we het zo doen en dan gaan we het een tijdje zo doen en nog een tijdje later gaan we het een beetje anders doen.” Men zou dat in principe zo kunnen doen, maar die levensbeschouwingen staan erop dat ze het zelf blijven doen en dit met het argument dat je eerst ergens een identiteit moet verwerven. Dat is één argument.

Bovendien denk ik ook dat het fundamenteel niet klopt. Als je ziet hoe mensen leren in de leerpsychologie, dan zie je dat je mensen tegelijkertijd kunt leren om iets inhoudelijk te verwerven om dat dan in discussies in vraag te stellen, daarover verschillende argumenten te ontwikkelen enz. Mensen hoeven eigenlijk geen diepgewortelde overtuigingen te hebben om al te kunnen leren wat een redelijk debat is en op welke manier ze kritisch kunnen staan tegenover een aantal zaken. Ik heb jarenlang gewerkt rond filosoferen met kinderen. Ik zie dat je kinderen kunt laten nadenken over allerlei kwesties, zoals wat vriendschap is , waar we vandaan komen, wat de dood is, enz. Daarbij zijn er altijd volwassenen die komen zeggen dat je kinderen daarmee niet mag belasten: “Wat ze nodig hebben is zekerheid. Je doet niet anders dan hen laten twijfelen.” Ik stel vast dat ze helemaal niet beginnen te twijfelen. Ze leven daarnaast gewoon verder. Ik hoop dat dat voor de rest ook wel effect heeft. Ik geloof niet dat het verhaal van de identiteitsverwerving leerpsychologisch een stevige grond heeft.