Walter Kerckhove over antiklerikalisme, onderwijs, West-Vlaanderen en Ronse

Walter Kerckhove: Antiklerikalisme in Vlaanderen betekende niet dat men bijvoorbeeld niet meer naar de kerk ging. 
Ik geef daarbij een voorbeeld: In het interbellum was mijn grootvader aan mijn moeders kant hoofdonderwijzer van de gemeenteschool in Gistel. De pastoor daar predikte tegen de gemeenteschool.  Die man werd dan antiklerikaal. Hij stuurde zijn kinderen allemaal naar het rijksonderwijs om voor onderwijzer te studeren, in Blankenberge. 
In veel gemeenten – vooral in West-Vlaanderen, maar wellicht ook in de rest van Vlaanderen - bestond er een gemeenteschool en een vrije katholieke school, als tweede voorbeeld: een gemeenteschool voor de jongens en een katholieke school voor de meisjes. Op bepaalde momenten stelden die vrije scholen zich open voor een jongensafdeling, zodanig dat een deel van de gemeenteschool naar die vrije katholieke basisschool ging. Het gevolg was dat al die schoolmeesters van het gemeenteonderwijs antiklerikaal werden, maar toch nog naar de kerk gingen.  Niettemin wilden ze de pastoors zien doodvallen.  
Publiek: Dat zijn natuurlijk typisch West-Vlaamse toestanden. Een paar weken terug was het de 170e verjaardag van het rijksonderwijs. Ronse had één van de eerste rijkslagere scholen en onmiddellijk daarna een rijksmiddelbare school; een “école moyenne”.