Alain Vannieuwenburg over strijdvaardigheid, katholicisme, Vilvoorde, Vormingswerk en levensbeschouwing

Alain Vannieuwenburg: Er is duidelijk een evolutie te merken van een, laten we zeggen, getolereerde tegencultuur tot een erkende en dus ook betoelaagbare levensbeschouwing. Het is mijn persoonlijk standpunt dat dat in de contramine zijn, dat permanent in de aanval zijn, enz. op een bepaald ogenblik gaat inboeten, omdat je op dat ogenblik administratief organisatorisch iets uit te werken en uit te bouwen hebt. Ik denk dat de tijdsgeest ook voor een stuk een rol speelt. Je hebt daarnet de naam Jaap Kruithof laten vallen. Eind jaren 1960 was er een begin van ‘onttovering’, waar de kerk als institutie langzamerhand een deeltje van haar impact verliest. Macht verliest ze niet; volgens mij is er ook geen ontzuiling gebeurd. Maar er was op dat ogenblik actiebereidheid. En er was een platform om een aantal zaken in vraag te stellen. Na verloop van tijd koesterde men misschien ergens nog wel de illusie dat men een aantal zaken bereikt had, of had men misschien gewoon geen tijd meer om actie te ondernemen, omdat men inderdaad dat administratief-organisatorisch luik permanent voorgeschoteld kreeg. Ik denk dat dat iets is dat je niet enkel in Vilvoorde zal merken, maar men werkte dus aan een uitbouw. Ik heb daarnet al gewezen op dat klavertjevijf, enz. – dat dat gehele sociaal, cultureel, educatief welszijnswerk in Vlaanderen is gaan kleuren. Dat was een zeer handige zet vanuit de katholieke zuil, die dus werkelijk een blauwdruk gecreëerd heeft. Het was voor KAV- en KWB-afdelingen geen enkel probleem om opgericht te worden. In Brussel trok men gewoon de schuif open en haalde men de nodige documenten boven om een nieuwe afdeling op te richten. Daar zat je dan als vrijzinnige beweging: je huppelde de zaak maar achterna. Als je weet dat er op dit ogenblik federaal nog altijd zo’n 645 miljoen euro naar de erkende erediensten en levensbeschouwingen uitgaat en je kijkt naar wie met het gros van de poen gaat lopen – men mag het mij in Rome niet kwalijk nemen, maar dat is nog altijd de katholieke zuil, dat zijn nog altijd die organisaties die in het kielzog van die katholieke mainstream actief zijn. Er wordt al grappend weleens gezegd dat Brugge het Venetië van het Noorden is, maar naar mijn aanvoelen is Brugge in Vlaanderen eerder het Vaticaan van het Noorden.