Tijdschriften: Vrijzinnig humanisme

CAVA zet al jaren in op een betere ontsluiting van zijn collectie vrijzinnig-humanistische tijdschriften. Reeksen werden, allereerst, gestaag geordend, opgelijst en bibliografisch beschreven in onze publiekscatalogus, aangevuld via oproepen en schenkingen en veilig opgeborgen. Je kan online nakijken welke titels en nummers we in huis hebben en deze tijdschriften opvragen en consulteren in onze leeszaal. We voerden tegelijk onderzoek naar begin- en einddatum van de tijdschriften, hun doelpubliek, de verenigingen waarmee ze verbonden waren en wie hun verantwoordelijke uitgevers waren. 

Tijdschriftgegevens consulteerbaar in collectieve databank ODIS

Sinds juni 2024 zijn de feitelijke gegevens en beknopte inhoudelijke beschrijvingen van de tijdschriften ook raadpleegbaar in de collectieve online erfgoeddatabank ODIS. Door deze invoer in ODIS kunnen we ook relaties leggen met personen, organisaties en andere actoren die een band hebben met de tijdschriften en bedden we onze collectie dus breder in. De zichtbaarheid van het vrijzinnig cultureel erfgoed krijgt hiermee een stevige boost.

Digitalisering van de tijdschriften

Met projectsubsidies van de Vlaamse Overheid konden we enkele jaren geleden starten met de digitalisering van in totaal 200 titels, in twee fases (project Contested Content en project ICHICH). Niet alleen vraagt zo'n duurzame digitalisering een grondige voorbereiding: we gaven de tijdschriften een gedetailleerde materiële beschrijving en ontrafelden de precieze structuur in jaargangen en nummers. Vervolgens controleerden we de gedigitaliseerde nummers en de ermee samenhangende bestanden (o.a. METS-bestanden waarin de beschrijvende, technische en structurele metadata van de tijdschriften vastgelegd wordt), een arbeidsintensieve maar nodige klus.
Parallel hiermee liep het juridische onderzoek, waarbij we een risicoanalyse maakten en met (voormalige) verantwoordelijke uitgevers trachten uit te klaren in welke mate gescand materiaal online mag worden aangeboden om zo min mogelijk auteursrechten en privacy van betrokkenen bij de tijdschriften te schenden.

Tijdschriftenviewer Vrije Zoeker

De lancering van de tijdschriftenviewer Vrije Zoeker, in samenwerking met de Universiteitsbibliotheek van de VUB, die Het Vrije Woord al online doorzoekbaar maakt, is met andere woorden slechts het topje van de ijsberg. We zullen gaandeweg meer gedigitaliseerde titels toevoegen, scans die de 'look & feel' van de tijdschriften tot in je huiskamer brengen en waarin ook de tekst doorzoekbaar is (door OCR of 'optical character recognition').
 

Om welke vrijzinnig-humanistische periodieke uitgaves gaat het?

• landelijke tijdschriften: breed verspreide tijdschriften (bv. deMens.nu magazine, Aurora, Het Vrije Woord, de Vrijzinnige lezer, Aktualiteit, Nitro enz.) uitgegeven door Vlaamse en Brusselse actoren. De klemtoon ligt hier op de Nederlandstalige uitgaven. Onze inventaris vind je hier.  CAVA_nationale_tijdschriften_20220518 (856.91 KB) "csv"
• regionale/lokale tijdschriften: tijdschriften uitgegeven door Vlaamse en Brusselse lokale of regionale actoren en afdelingen van vrijzinnig-humanistische organisaties (bv. G-geus, De Vrijzinnige Bode, Fakkeltelex, Vrijzinnig Maasland, Het O Vee eMmeke van Ninove,  ’t Lopend… ter… vuurke, Zoeklicht, Kriebelkrant enz.) die bijgevolg een beperkter bereik hebben/hadden dan de landelijke tijdschriften. De nadruk ligt ook hier op de Nederlandstalige uitgaven. Onze inventaris vind je hier.  CAVA_regionale_tijdschriften_20220518 (936.8 KB) "csv"
• anderstalige en buitenlandse tijdschriften.