Freddy Mortier over UGent, Leo Apostel, Hugo Van den Enden, Jaap Kruithof en vrijzinnigheid

Jimmy Koppen (interviewer): Hoe kan je dat nu verklaren? Gent is een pluralistische universiteit, maar de namen zijn gevallen: Hugo Van den Ende, Kruithof, Bob Carlier… Ik heb er nog een paar andere bij vermeld:  Diderik Batens, Herman Balthazar, Walter Prevenier – medestichter van de Unie van Vrijzinnige Verenigingen –, Etienne Vermeersch, nu vandaag Dirk Verhofstadt, Johan Braeckman... Als we dan kijken naar de vrijzinnige VUB, hebben we Leopold Flam – apostel die moet gedeeld worden met Gent, Hubert Dethier… en dan beginnen we al na te denken. Hoe komt dat?

Freddy Mortier: Ik denk dat dat – zoals ik daarnet al gezegd heb – een historisch toeval is. Leo Apostel had aan de VUB kunnen blijven, maar is naar Gent gekomen. Dat is zijn keuze geweest. Hugo Van den Ende, Kruithof … dat zijn allemaal mensen die aan de universiteit Gent gestudeerd hebben en daar hun kansen gezocht en gevonden hebben. De universiteit had toen geen autonomie. Die is er pas gekomen in 1990. Er was directe voogdij vanwege de minister van Onderwijs. Elke poging om daar iets aan te doen is jammer genoeg – niet vanuit het standpunt van die minister dan – mislukt. Zo hebben we daar een heel sterk team gekregen van vrijzinnigen. Dat is van de ene generatie op de andere eigenlijk verdergegaan. Het is niet zo dat er daar geprobeerd wordt om mensen te selecteren op hun conformiteit met de meningen van diegenen die daarin zitten. Op de een of andere manier komen we echter toch wel vaak daar weer bij uit. Op dit moment denk ik dat het ideologisch gesproken in de filosofieafdeling in Gent – niet de Moraal – nu een beetje meer gespreid is. Zelfs dan nog denk ik dat we met een sterke groep van mensen zitten die onafhankelijk denken en die zeker niet gebonden zijn door geloofskwesties.

Jimmy Koppen (interviewer): Kan u als vicerector van zo’n plurastische universiteit nog met expliciet vrijzinnige thema’s naar buiten treden?

Freddy Mortier: Ik hou mezelf wat in. Ik doe dat eigenlijk zo weinig mogelijk. Ik heb afgesproken met de rector  –  die trouwens heel expliciet katholiek, christen is – dat we ons voor wat dat betreft op de vlakte houden en dat we spreken over onderwijs en onderzoek; dingen die ambtshalve meteen in onze sfeer liggen. Als we een publiek standpunt innemen dan zorgen we er wel voor dat we het niet doen als rector of vicerector, wanneer het gaat over geloofskwesties of over levensbeschouwelijke zaken. Dat neemt niet weg dat ik, zoals vanavond, mijn zin kan zeggen. Ik zit hier niet als vicerector, maar als mezelf.